Nederlanders zijn nuchtere mensen. Althans, dat denken we. Het zijn ook mensen die gewend zijn om verzorgd te worden. We wonen tenslotte in een verzorgingsstaat. Onze grootste hobby is het zeuren over dingen die ons niet aanstaan en dan vervolgens van de overheid verwachten dat het geregeld wordt. Hoe anders is dat in de VS. Mensen zijn daar patriottisch, weten dat ze voor zichzelf moeten zorgen, maar ook dat ze voor een ander moeten zorgen, want de overheid zal dat daar niet doen. Vrijheid is het allergrootste goed dat men kent in de VS. Zo groot dat men gemeend heeft om dat in de grondwet te verankeren.
In Nederland is het bij wet verboden om wapens te bezitten. De burgers van nu denken dat de regering bedacht had om daarmee de maatschappij veiliger te maken. Het argument is dan dat niet iedere gek een wapen bij zich kan hebben. In theorie klopt dat ook. Als iedereen zich houdt aan de wapenwet, criminelen en gekken inclusief, dan zou er geen noemenswaardig aantal schietincidenten zijn. De ware reden waarom in 1896 een wapenwet is ingevoerd heeft echter niets, maar dan ook niets met het tegengaan van incidenten te maken, maar deze wet was geïntroduceerd om stropen tegen te gaan. Niets om je zorgen over te maken als het gaat om jezelf te kunnen verdedigen. In 1918 werd het wat minder positief. De Nederlandse regering werd bang voor een revolutie. Vooral vluchtelingen uit oorlogsgebieden hadden veel wapens meegenomen (logisch, als vluchteling ben je bang en wil je jezelf kunnen verdedigen). De angst voor een revolutie werd nog aangejaagd door de socialist Pieter JellesTroelstra die een socialistische revolutie wou uitroepen. Dat leidde tot de wapenwet uit 1918 waarbij vuurwapens uit handen van de “vuile socialisten” bleven. Dit waanbeeld heeft dus er voor gezorgd dat de huidige wapenwetgeving er is. De reden van de wapenwet is dus simpelweg het veiligstellen van een regering en zijn uitvoerende macht en niet, zoals vooral wordt gepreekt, een veilige maatschappij zonder wapens. Feitelijk wordt met deze wet uw burgerrechten met voeten getreden. Het is één van de eerste zaken die een overheerser zal regelen, zodat het volk geen toegang heeft tot wapens.
Hoe anders is het gegaan in de VS. Je kunt zeggen van de grondleggers van de VS wat je wilt, maar één ding hadden ze donders goed door. Macht corrumpeert en dat kan leiden tot een overheersing die niet wenselijk is. Daarom was er een idee dat men een balans in de machtsverhoudingen kon krijgen doordat elke amerikaan het recht had op het dragen van een wapen en het vormen van een militie. Deze militie had tot doel het verdedigen van de democratie. Dat idee leidde tot het 2nd amendment, een grondwettelijk recht om een wapen te dragen.
Het is een interessante tegenstelling. Het ene land verbied wapens om te zorgen dat de regering zich veilig voelt, het andere land wil wapens niet verbieden omdat het volk zich dan veilig voelt. Wat zijn dan zoal de voor- en nadelen van dergelijke constructies?
Op individueel gebied is het wel voorhanden hebben van een vuurwapen een voordeel, men kan en mag zich verdedigen tegen een agressor welke fysiek sterker is dan de ander. Als we even aannemen dat de stelling “my home is my castle” hier ook zou gelden, betekent dat, dat een ieder die een woning binnendringt (inbreker) potentieel het risico loopt dat hij of zij neergeschoten wordt. Het aantal inbraken in Nederland is 100.000 per jaar, dat is grofweg 0,6 procent kans als individu om er mee in aanraking te komen, ongeveer 1x per 70 jaar per woning. De vraag is dan wel of een wapen in huis een rechtvaardiging is. Het geeft misschien wel een veiliger gevoel, maar de cijfers rechtvaardigen het niet. Zeker niet als je bedenkt dat misschien het aantal inbraken waarbij een inbreker ook een vuurwapen zal meenemen waarschijnlijk stijgt. Een mini wapenwedloop dus. Toch is het gevoel veiliger te zijn een groot goed.
Een grotere kans op een aanval op een individu is aanwezig door gewone dagelijkse interactie. Zinloos geweld is een feit, er is weinig tot niets tegen te doen binnen de huidige kaders. De vraag is of een wapen daar iets tegen zal doen. Het verandert misschien de uitkomst, in plaats van 1 slachtoffer dat ernstig in elkaar geslagen wordt, zou het misschien wel een schietpartij worden waarbij beide kanten een vuurwapen heeft, daarbij misschien ook een agressor verwondend. Wellicht is een ingrijpen van een andere burger een mogelijk derde uitkomst waarbij het mogelijk weer anders afloopt.
Veel interessanter is het echter om te kijken wat het op groepsniveau zou doen. Er is geen geweldsmonopolie meer, immers het zou een recht zijn om onze democratische waarden te verdedigen.
Hoe zit dat dan met de VS? Nou niet echt beter. Er is een hoger aantal vuurwapendoden per hoofd van de bevolking. Maar aan dat cijfer valt wel wat af te dingen, namelijk de sociale situatie in de VS, welke slechter uitpakt dan in Nederland. Het rare is ook dat de hoogste aantallen doden door vuurwapens in steden zijn waar een totaal verbod op vuurwapens geldt (Chicago, Washington DC). Er is echter een veel grotere correlatie tussen vuurwapendoden en armoede. De armste staten hebben de grootste aantallen vuurwapendoden. Het is echter wel een getal inclusief zelfdoding. Feit blijft dat in de staten/regios waar de strengste wapenwetgeving is, de hoogste aantallen te vinden zijn van vuurwapengeweld. Interessant in de vs is een tabel: http://en.wikipedia.org/wiki/Gun_violence_in_the_United_States_by_state Analyse van de cijfers geeft geen correlatie, percentage wapenbezit versus aantal moorden door vuurwapens. Sorteer je uit op percentage bezit, kom je tot de conclusie dat het, op 1 uitschieter na, geen enkele correlatie te vinden is tussen bezit en gebruik. Wat wel te vinden is, is dat de hoogste aantallen moorden in de arme staten plaatsvindt. wel interessant is het absolute getal. zo ongeveer 0,5 per 100.000, terwijl dat in Nederland op 0,29 per 100.000 ligt. Daar zit wel een opmerking bij, in Nederland is het alleen op basis van de gegevens aangeleverd aan de gemeente, niet door gegevens van de politie, welke een stuk hoger zijn (in verband met buitenlandse burgers) terwijl de cijfers van de vs inclusief dergelijk politiemeldingen zijn.
wat kun je dan uiteindelijk concluderen uit deze cijfers? Dat is eigenlijk niet te doen. Er zijn te veel sociale verschillen tussen de landen en te weinig vergelijkbare situaties. De stelling dat wij als Nederland beter af zouden zijn met een “2nd amendment” blijft moeilijk te bepalen. Al onze cijfers zijn lager dan in de VS, maar de vraag blijft open staan of een vrijer wapenbeleid hier, misschien de cijfers hier nog lager zou maken of juist hoger. Feitelijk kun je dus niet zeggen dat vrij wapenbezit een stijging oplevert in criminaliteit. (feit is dat in andere gelijke gevallen de criminaliteit daalt). Wat wel een feit blijft: Als je geconfronteerd wordt met een situatie waarin je jezelf moet verdedigen is het nooit mogelijk voor het “gezag” om je op tijd te helpen. Een confrontatie met geweld betekent altijd dat je op jezelf bent aangewezen. En dat in een land dat je het recht onthoudt om een vuurwapen te bezitten en te gebruiken…. Succes!